Otoczenie rynkowe
Sektor energii elektrycznej obejmuje pięć rodzajów działalności:
- wytwarzanie energii elektrycznej,
- przesyłanie,
- obrót energią elektryczną,
- dystrybucję,
- sprzedaż detaliczną.
FITEN SA prowadzi działalność w obszarach:
- obrotu energią elektryczną,
- sprzedaży detalicznej energii.
Obrót energią elektryczną – obrót hurtowy Obrót energią elektryczną możemy podzielić na obrót hurtowy oraz sprzedaż detaliczną. Uczestnikami hurtowego obrotu energią elektryczną są wytwórcy, przedsiębiorstwa obrotu i giełdy. Prowadzenie tego rodzaju działalności przez przedsiębiorstwa obrotu wymaga uzyskania koncesji, którą wydaje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Wydawany jest jeden rodzaj koncesji obejmujący obrót hurtowy oraz sprzedaż detaliczną energii elektrycznej.
Rynek energii w Polsce
Obowiązujące w Polsce prawo umożliwia przedsiębiorstwom obrotu nabywanie oraz sprzedaż energii elektrycznej od i do dowolnie wybranych podmiotów. Przedsiębiorstwa obrotu mają również prawo dostępu do sieci przesyłowych i dystrybucyjnych na równych zasadach. Odbiorcy energii elektrycznej mają prawo swobodnego wyboru podmiotu, który będzie sprzedawał im energię elektryczną (zasada TPA). Na rynku polskim działalność w zakresie obrotu energią elektryczną prowadzi ponad 400 podmiotów. Według informacji zawartych w bazie koncesji na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki (www.ure.gov.pl), na koniec marca 2014 roku koncesje umożliwiające obrót energią elektryczną posiadało 401 przedsiębiorstw. Głównymi uczestnikami tego rynku są grupy energetyczne powstałe w wyniku konsolidacji rynku energetycznego w latach 2006-2008. Zaliczymy do nich spółki: PGE, ENEA, TAURON, ENERGA.
Rynek energii w Europie
W Europie obrót energią elektryczną można podzielić ze względu na stopień zaawansowania rozwoju na trzy typy:
- Rynki rozwinięte – charakteryzują się dużą płynnością. Uczestniczy w nich wiele podmiotów wraz z instytucjami pełniącymi funkcję animatora rynku (Market Makera). Na rynkach rozwiniętych giełdy energii oferują poza transakcjami typu spot, transakcje typu futures (kontrakty terminowe, kontrakty na instrumenty pochodne). Na rynkach rozwiniętych istnieje możliwość obrotu uprawnieniami do emisji CO2, jednostkami redukcji emisji CER (Certified Emission Reduction) oraz produktami powiązanymi, np. paliwami. Do rynków rozwiniętych zaliczamy rynek niemiecki, francuski, skandynawski oraz brytyjski. Rynki rozwinięte wykazują tendencję do stopniowej integracji i obejmują coraz więcej produktów sektora energetycznego.
- Rynki rozwijające się – charakteryzują się tym, że proces organizacji handlu energią elektryczną ogranicza się przede wszystkim do transakcji na rynkach niesformalizowanych (bilateralnych). Na rynkach instytucjonalnych przeważają transakcje spot oraz transakcje terminowe zawierane na krótsze okresy. Do rynków rozwijających się należy zaliczyć: Czechy, Słowację oraz Polskę.
- Rynki mało rozwinięte – obejmują kraje, w których brak jest właściwej regulacji i instrumentów umożliwiających swobodne korzystanie z systemu handlu. Na rynkach mało rozwiniętych problem stanowi mała płynność w obrocie energią elektryczną.
Handel energią elektryczną na rynku międzynarodowym odbywa się w formie transakcji zawieranych:
- pomiędzy przedsiębiorstwami (bezpośrednio lub za pośrednictwem brokera)
- na giełdach energii.
Do największych europejskich giełd energii należą: EPEX Spot, EEX i Nord Pool.
Rola FITEN SA na europejskim rynku energii elektrycznej
FITEN SA prowadzi handel między innymi z takimi partnerami jak: Vattenfall, E.ON, Fortum, Dalkia, PGE, CEZ, czy Tauron Polska Energia. Uczestniczy w obrocie giełdowym na giełdach:
- Niemcy – EPEX Spot,
- Niemcy – EEX,
- Austria – EXAA.
FITEN SA jest także uczestnikiem obrotu hurtowego w Polsce. Hurtowy obrót energią elektryczną w kraju można podzielić na trzy segmenty:
- kontrakty zawierane bezpośrednio,
- transakcje dokonywane na Towarowej Giełdzie Energii SA,
- transakcje na platformach obrotu energią prowadzonych przez brokerów (TFS, GFI, ICAP).
Na rynku hurtowym funkcjonują przede wszystkim podmioty wyspecjalizowane w obrocie energią elektryczną. Oprócz przedsiębiorstw krajowych, w Polsce działają także spółki należące do czołowych europejskich przedsiębiorstw energetycznych. Sposób działania polskiego rynku hurtowego jest zbliżony do pozostałych rynków europejskich. Sprzedaż detaliczna Sprzedaż detaliczna, to sprzedaż energii elektrycznej przez wytwórców lub przedsiębiorstwa obrotu odbiorcom końcowym. Po stronie popytowej rynku detalicznego energii elektrycznej znajdują się konsumenci (klienci końcowi). Grupę popytową w Polsce tworzy ponad 16 mln odbiorców indywidualnych, zaliczanych, w taryfach opracowanych przez spółki obrotu, do tzw. grupy taryfowej G (głównie gospodarstwa domowe i rolne) oraz ponad 1,5 mln odbiorców biznesowych i instytucjonalnych (grupy taryfowe A, B i C). Od 2007 r. wszyscy odbiorcy końcowi energii elektrycznej w Polsce dysponują prawem wyboru sprzedawcy energii elektrycznej, zgodnie z zasadą TPA (Third Party Access). Obecnie z prawa wyboru sprzedawcy energii elektrycznej korzysta coraz więcej podmiotów, głównie instytucjonalnych i zużywających duże ilości energii.
Zasady Ładu Korporacyjnego FITEN SA
